In heel wat collecties zijn doorheen de tijd mysteries gekropen die tot op vandaag onopgelost zijn gebleven. Hieronder vind je enkele van deze vraagstukken terug. Neem snel een kijkje en help onze collectiebeheerders verder!
VRAAGSTUK 1: FUNERAIR ERFGOED IN DE BORSBEEKSE SINT-JACOBSKERK
In de mooie gotische Sint-Jacob-de-Meerderekerk met een koor uit de 15de eeuw bevinden zich een aantal grafschriften toebehorende aan Borsbeekse notabelen zoals leden van de families Werbrouck, Carpentier, de Wael enz. Voor de laatste restauratie van de kerk bevond er zich een obiit, een rouwbord. Een obiit, is een ruitvormig schilderij van ca. 1 m bij 1 m, op paneel of doek, waarop het wapen van de overledene is geschilderd met vermelding van de overlijdensdatum. Tijdens de kerkelijke rouwdienst werd dit rouwbord voor de katafalk geplaatst en na de ceremonie, tegen betaling aan de clerus, opgehangen aan de kerkmuur, dikwijls in het hoogkoor.
Zo ook bevond zich voor de recente restauratie dergelijk memoriebord in de Borsbeekse Sint-Jacobskerk. Het werd nog opgenomen door pastoor Bruno Bastiaens in diens catalogus bij de door hem georganiseerde tentoonstelling ‘Kerk en kunstschatten in de parochie Sint-Jacobus’ in november 1978. De beschrijving van pastoor Bastiaens is niet heel accuraat, maar we kunnen toch zeker zijn dat het de obiit betrof van Melanie-Joanna-Theresia Werbrouck, dochter van Ferdinand Nicolaas Werbrouck en van Joanna-Barbara de Wael.
Zij werd geboren in Antwerpen op 21 maart 1819 en zij overleed niet in Borsbeek, maar in Schaarbeek op 25 april 1887. Op 6 mei 1841 huwde zij te Mechelen met Auguste-Hyacinthe-Joseph-Ghislain de Cannart d’ Hamale. Zij werd in Borsbeek in de grafkelder van haar grootouders geplaatst, waar eveneens haar moeder rustte.
Op het rouwbord in kwestie werd, in heraldische termen, het alliantiewapen van beide families afgebeeld: het mannelijk wapen van de familie de Cannart d’ Hamale: zilver met vijf aaneengesloten rode spitsruiten. De tweede ruit overtopt met een zwart mereltje (een vogeltje zonder bek, noch pootjes). Het vrouwelijke wapen is dat van de familie Werbrouck: in rood, met een gouden leeuw. Het geheel overtopt met een zilveren traliehelm, getopt met een gouden fleuronkroon. Het helmteken is een zilveren geitenbok met gouden horens. Een rood en zilveren helmkleed omvat het geheel en onderaan staat de wapenspreuk van de familie de Cannart d’Hamale: per aspera ad astra [De weg naar de sterren is niet zonder moeilijkheden of door inspanning naar de sterren].
Echter, … tot op heden is er géén spoor meer te vinden van dit interessant Borsbeeks funerair relict. En wij zijn dan ook zo vrij een oproep te doen aan alle Borsbekenaars die, indien mogelijk, ons hierover meer informatie zouden kunnen verstrekken.
Stefan Crick & Marc Van de Cruys
[De auteurs zijn bestuursleden van het “Jacques Baron le Roy Genootschap”vzw te Broechem-Ranst.]
Bronnen:
[Bruno Bastiaens], Kerk en kunstschatten van parochie St.-Jacobus (te Borsbeek): Catalogus van tentoonstelling in St.-Jacobuskerk en St.-Jozefinstituut, 3-4-5 nov. 1978, (Borsbeek, 1978),
J. Proost, Grafschriften in de kerk van Borsbeek, Heemkundig Handboekje Antwerpse regio, 1959.
Heemkring De Kaeck, Wommelgem in het jaarboek De Krijter, 2002
HEB JIJ MEER INFORMATIE OVER DEZE ORBIIT?
NEEM CONTACT OP MET DOCUMENTATIECENTRUM BORSBEEK (HTTP://WWW.DOCC-BORSBEEK.BE/)
T.A.V. EDDY GYBELS; BORSBEEKDOCC@GMAIL.COM
VRAAGSTUK 2: ONBEKENDE OBJECTEN UIT DE MORTSELSE HEEMKUNDIGE KRING
Tijdens het inventarisatietraject bij de Mortselse Heemkundige Kring komen enkele objecten naar boven waarvan we niet weten wat de naam ervan is of waarvoor het gebruikt werd. Hier vind je een overzicht van deze vreemde snuiters in de collectie.
2.1: Twee houten stokken met een holte. Lengte: 53 en 21 cm.
2.2: Metalen beeldje van een onbekende figuur. Hoogte: 48 cm, diameter: 14 cm
HEB JE MEER INFORMATIE OVER DEZE OBJECTEN?
NEEM CONTACT OP MET DE HEEMKRING: MORTSELSEHEEMKUNDIGEKRING.BE/CONTACT/
OF STUUR MAILTJE NAAR DE VOORZITTER T.A.V. BRUNO GASTMANS; BRUNO.GASTMANS@TELENET.BE
VRAAGSTUK 3: DE HEEMKUNDIGE KRING EUGEEN GOEYVAERTS VZW LINT DOET EEN OPROEP!
In 2023 verzamelt de heemkundige kring materiaal en documenten over de welbekende ondernemersfamilie Weytjens. Niet alleen de confituurfabriek (Bene Luck) in de Van Putlei, de champignonkwekerij (Witte Merel) op de Lierse Steenweg of de Simplo/Welo-fabriek in de Moederhoefstraat komen aan bod. Ook hun minder bekende ondernemingen zoals uitgeverij Nostra Vobis, Wasserij Accaciahof en andere ondernemingen worden onderzocht en verzameld.
HEBT U EXTRA INFORMATIE?
- weet u bijvoorbeeld nog Welogebouwen staan?
- hebt u nog een foto van de (kapotgereden) Welokapel aan de Watertoren?
- hebt u nog in een van de Weytjensbedrijven gewerkt?
